MELAYÊ BATELi gora tiştê ko min bihîstiye Bate li Behdînan û li nîzingî Amediyê ye.
Ji eserên Batê min bi tenê mewlûda wî dîtiye. Herçî dîwan û şihirên wî ne, çavên min bi wan ne ketiye. Mewlûda wî di sala 1905 an de li Misrê hate çap kirin. Heke ez ne şaş im ew mewlûd di sala 1919 an de li Stenbolê jî ketiye çapê. Bi min re nisxeke destnivîs heye. Eve
Melayê Jaba der heqê Melayê Bate gotiye: »Şahirê siyê jî Melayê Bate ye. Navê wî jî Mela Ehmed e. Eslê wî ji Bate ye. Bate gundek e, ji gundê di hekariyan. Di tarîxa heşt sed û bîstî da peyda bûye, û zehf şihir û ebyat gotine. Dîwaneke mexsûs heye, qewî qenc e, û mewlûdeke kurmancî gotiye. Di Kurdistanê de ew meqbûl e; û heştê salî emir kiriye û neh sedê hicrî merhûm bûye. Di nêv gundê Bate de jî medfûn e« .
Çûnkî Ebdillahê rabû pâkî zat
Xweş li qetla wî cihûdan kir xebat
Rahib û ehbar û hem ehlê kîtab
Ji agirê kerbê hemî bune kebab
Hatine heftê cihûd ez milkê şam
Taze beyat best û ehd dane temam
Cengî û merdê dila wer şûreger
Pêkve xwarin sund û bestên taze şer
Ta neêtê kuştin ew zîba heram
Yek ji me naêtê ax û milkê şam
Rahê sehra girt ewanê kîne dûz
Mislê kûndê her bi şev çune birûz
Zû gihîştin çune dorâ mekkihê
Ketne bestan mislê ava bin kehê
Da bibîn kengî dê bêtin firsatê
Newbedar ketne kenarê heyşetê
Rojekî wan di bi çolêde meşî
Talibê neçîr û ahûyê xweşî
Wan ku di raburî Evdillah çunan
Ba tenê tenha bi çolêde rewan
Firseta xwe dîn û rabun şûr û hesin
Çun di payde mislê gûrê dev bi xwîn
Ger divêtin hun ji agir bibin felat
Bi esq û sewq hun bibêjin es-selat
Hem di wê rojê li sedyê bu weheb
Yanî babê Emîna alî neseb
Çun seda hat û weheb lê kir nezer
Hate Evdillahê qewmê xwînceger
Refde gûrkek hate berxê newciwan
Lê belê hişyare lê zîba şivan
Nagîhan fikrî weheb di ji asîman
Hate xwarê leşgerê rewhanîyan
Xeybeyanê keksê puşî gulîzar
Hatin û jêk rakirin ew tar û mar
Terfetûl eynê cihûd berbat kirin
Wan ji iqlîmê cîhan winda kirin
Seata sirrê ji xeybê dî weheb
Maye heyran û fe maye der eceb
Çun ji Evdillahê dît ew sir û hal
Xweş li lewhê dil nivîsî ev xeyal
Ger qebul ket min daye wî Emîna
Pak û masûmê hebîb û mûqîma
Ger divêtin hun ji agir bibin felat
Bi esq û sewq hun bibêjin es-selat
Paşî wê sirra azîm û nûr û tab
Nazîlê qelbê weheb bu îttirab
Çapûk û çespan vegerya hate mal
Wî hîkayet got ji bo mala xwe hal
Hem hîkayet ji bo zewcê weheb
Hem keramet hem ji cenga bûl-eceb
Gote zewce qence qasit bî ji min
Rabî bî çî xanedana der mezin
Bêje Evdilmittalîb min Emîna
Wê li nîk zîba afîfa mûqîna
Gotî Evdillah bi bitin ew qebûl
Temşîyet dê bit û çê bît usûl
Nazik û sîma xweş dîlber ewe
Layiqê wî babê ta wî her ewe
Hatî Evdîlmûttalîb kir ba xeber
Hem di Evdillahi hûbbê kir eser
Gotî dayê rabe ey zîba xîsal
Zewceyê bo min bi xwaze bes delal
Ba cemal û ba kemal û ba edeb
Xweş eda şîrîn lîqa alî neseb
Zu di rabu Fatîma dil şadî man
Mazirê ber suretê gûlçehre kan
Pir şepal û gûl rixanê taze eyş
Sakînanê perdeyê alê qûreyş
Dil newa û pêkve naz û qende leb
Kes nedî şîrîntir ez binta weheb
Emîna gûl bu di gûlzarê cemal
Hûsnî û bê hed qad û qamet ittîdâl
Dê çi bêjim ez cemal û marîfet
Walidê Ehmed bese her ew sifet
Fatîma dît û vegerya da mina
Gote Evdillahê behsê Emîna
Mislê wê nebûn şepal û nazenîn
Nê di dînyê ne di firdewsa berîn
Carîdî çu dît û ew nazik nîhal
Lê vegera babetin herdû heval
Hate Evdilmuttalîb rakir ji mal
Çun ji babê xwestin ew ranâ şepal
Weqîyek zîv û weqîyek zeheb
Sed şitûr sed pez e wî dane weheb
Sed beqer cûmle ciwan û samîne
Bu hinarên pêkve nexta Emîne
Hate Evdilmuttalîb vê seatê
Kir tedarîk kar û barê dawetê
Çêkirin zâd û teamam bil-eceb
Hem qureyşî xwendin û hindî ereb
Emîna xemlê ji rengê gûlşenê
Zend û bazin rêştine ji rengê hinê
Xweş newa û xweş eda hatin ereb
Cuma bu ew şeb nehê mahê receb
Wê şevê anîn nîkah û aqdê best
Bûk û zava mane şerbet dane dest
Der Mekkê meşhûrî bu ev gotina
Evdillah zavaye bûke Emîna
Hesret û kerbî hemî berbat kirin
Wê şevê sed jin temamî jê mirin
Bû û zava herdû çune xelwetê
Şahîyane kefte baxê cennetê
Zu di ridwanê vekir babê cinan
Daketin dergehê nîran nagîhan
Hur û xîlman û çem û teyr û nebat
Hatine hemd û senayê xweş lûxat
Ez demê can bexşî cîbrîlê emîn
Mijde da ehlê semawat û zemîn
Rabê mizgînî bibe ji mexlûqan re
Ji asîman û erdê ta teht-es-sere
Xûlxulê peyde bu der heft asîman
Sewtê tesbîhê melek çu lamekan
Hate xwarê Cebraîl û mijde da
Keksê alâ yek li banê Kabê da
Mijde da mexlûqê ha ê behr û ber
Cûmle heywanetan zanî ev xeber
Xweş nîda hat ez yesar û meymene
Nura Ehmed hatî çu nîk Emîne
Hatê nuranî şef-îl mûznîbîn
Hatê xeyr-ûn-nasê xetmûl mûrselîn
Wê şevê hindî sanem bun sernûgun
Textê İblîsê leîn buwa ji gun
Lew li ser suret revî teşbîhê mar
Hate gohê bo qûbeysê kir hewar
Zûryeta wî cûnle hatin bê newa
Ew çi hale bêje me wî gote wa
Lew li min çêbuye tirs û zelzele
Ba Muhemmed Emîna bu hamîle
Hatî dewra Ehmedî dewra me çu
Lat û İzza dê bikat bê av û ru
Yek j ime êdî nehiştin bit eyan
Wî li me rê girt çuna asîman
Ronîya herdu cîhan û millatan
Ummeta wî çêtirîne ummetan
Hate xwin rêzê cîhan qir seffaq
Em ji deste wî hemî dê bin helaq
Dê çi bit halê me û tedbîr û ray
Ay û way û ay û way û ay û way
Hem di sûbha wê şevê dewlet fûzun
Textê şahanê cîhan bun sernûgun
Bê tekelûm ma devê hindî milûk
Şah eger hakim eger mîrê bilûk
Emîne gote şeş meh çune ser
Min ji hemla xwe nedî qet yek eser
Ger divêtin hun ji agir bibin felat
Bi esq û sewq hun bibêjin es-selat
Paşî şeş meh gote min awazê xeyb
Min li te mizgîne Pakîze ceyb
Wî digel te xatemê peyxemberan
Nasixê herfa kîtab û defteran
Lê di xewnê de me dîtin bê eded
Enbîya û remz û nîşan û sened
Ewwela min dî ji min nurek diçit
Qesrê bûrsa min ji Eqsa wî didît
Mahî ewwel hatî Adem teyyîba
Kir selam û gote hemlê merheba
Mahî sanî hatî Şît ez meymene
Gote min mizgîn li te ya Emîne
Mahî rabi Nuh û Xamis Hud û hem
Hatine mizgînî da min ez kerem
Mahî sadis hatî İbrahîm Xelîl
Da min mizgînî ji wê hemlê celîl
Mahî sabi hatî İsmaîl zebîh
Mijde bexşî min ji wî hemlê melîh
Mahê samin hatî Mûsa ba wefa
İbşîrêya Emîne bil Mistefa
Mahê tasi hatî îsa ji asîman
Mijde da min hatî siltanê cîhan
Ew ku şeş meh çun ji hemlê mûnqelîb
Gote Evdillahê Evdilmuttalîb
Ba ticaret dê biçita semtê şam
Der Medîne bar bikî temr û team
Wê demê dê Emîna godek bibê
Yek ziyafet lazime dawet bibê
Evdillah an meh û ruwê gûlîzar
Der Medînê şerbeta mergê wexwar
Emrê Evdillahê bîst û pênc û sal
Burî û kir ji wê dinya îrtîhal
Çun ji Evdilmuttalîb ew waqîe
Herdu çavê Emîna bun damîe
Esmerê min ma ji xelkê karîwan
Hatine pey dane ew ruh û rewan
Kan habîbê min dilê min bu dûnîm
Ax û hesret godekê min ma yetîm
Dar û ber bo wî girîn wê seatê
Av û ronîk nedînê qet mûhletê
Hem melek rabun û gotin ya kerîm
Nê hebîbê te Mihemmed ma yetîm
Malikê milkê ezîm da ew cewab
Çêtirim bo wî ji xeyra dê û bab
Ey xwedawendanê aqlê mûsteqîm
Kes nizanit qiymete dûra yetîm
Ger divêtin hun ji agir bibin felat
Bi esq û sewq hun bibêjin es-selat
Ez rebî-ûl ewwela şeb ruşene
Heştê şev burîn li helmê Emîne
Ya nehê zail jbu ji tirs û xena
Ya dehê bu mijdedar xîf û mîna
Yanzde hem bu xûlxûl û awaz û hem
Zimzima tesbîh û hindî der herem
Diwanzde hem hil bu şemala dewletê
Emîna mabu tenê der xelwetê
Wê şevê der Kabê Evdilmuttalîb
Mabu bo tamîra erdê mûxelîb
Emîna got mam bi tenî bê mêr û jin
Ez demek tirsam û lerze hat emin
Min dî xanî ronî bu xayet belê
Çarî jin hatin ji riknê menzelê
Ba cemal û hisn û nuranî qemer
Hûlleyê istebreq û sûndûs li ber
Leleha têr ew ji ava kewserê
Zûlfîha sed tena dane enberê
Bejn û bala ser û sîmayê şefaf
Min şibhandin tuxmeyê Evdilmenaf
Yek li destê rastê hat û yek li çep
Yek li pişt û yek li pêş min ba edeb
Ew kî bun Hewa û Sara Asîye
Yek li pêş min Meryema îmranî ye
Meryemê hisn û melahat zêde bu
Palveda bu ew ji bo min tekye bu
Nagîhan bu zimzim û tesbîh û deng
Ba lûxathayê muxtelîf reng û reng
Rast û çep min di kewakip têk firin
Qafê ta qafê cîhan bu enwerîn
Pêkve dinya min dî buye qûrsê nur
Meşriq û mexrib didîtin min ji dur
Keskê alâ yek di xerbêda me dî
Yek li şerqê yek li banê Kabê dî
Emrê Cebraîl kirî mîrê mezin
Mijde da ehlê semawat û zemîn
Daketin dergahê nîran bê guman
Şahîyane hur û wîldanê cinan
Xûlxûlûn horî di qasrê cennetê
Kî dizanit kar û barê qudretê
Hatî Cebraîl melaîk fewce fewc
Çar kenarê mekkehê bune mewce mewc
Nagîhan ez tîhnî bum wê seatê
Min dî da destê min tasek şerbetê
Sipî û wek şîr şêrîn wek esel
Nê ji wê şî û esel bune mesel
Min wexwar û tîhnî çu filhal ji min
Teyrekî sipî hat û per malî di min
Wê demê min bu Mihemmed Mistefa
Nura can û madena sidq û sefa
Ger divêtin hun ji agir bibin felat
Bi esq û sewq hun bibêjin es-selat
Cûmle zeretê cîhan da ev nîda
Kirne gazî pêkve gotin merheba
Merheba ey sirrê furqan merheba
Merheba ey derdê derman merheba
Merheba ey canê baqî merheba
Merheba ey işşaqî saqî merheba
Merheba ey alî siltan merheba
Merheba ey kanê îrfan merheba
Merheba ey şemsê taban merheba
Merheba ey canî canan merheba
Merheba ey qurret-ûl aynî xelîl
Merheba ey xasê mehbûbê celîl
Merheba ey rehmeten-lil-alemîn
Merheba ente şefî-ûl mûznîbîn
Merheba ey afîtabê bê zewal
Merheba ey mahê tabê lâyezal
Merheba ey bûlbûlê baxê wîsal
Merheba ey eşînayê zûl-celal
Merheba ey nurî xurşîdê xweda
Merheba ey tû ji heq nabî cuda
Merheba matlubê alem her tû wî
Merheba ewlâdê Haşem her tû wî
Merheba ey nura heq ra mazharî
Merheba ey ewlîyan ra serwerî
Merheba hatî şivanê ûmmetê
Merheba hat bo me nura dewletê
Merheba ey bedrê alem ya mûnîr
Merheba ey xelkê girtî destegîr
Merheba siltanê cûmle embîya
Merheba ey nurê çeşmê esfîya
Ger divêtin hun ji agir bibin felat
Bi esq û sewq hun bibêjin es-selat
Kurdistanamin 